Boyunda Kitle Belirtileri ve Tedavisi

Boyun bölgesinde çeneden köprücük kemiğine kadar uzanan alanda çok sayıda lenf bezi bulunmaktadır. Normal şartlarda bu lenf bezleri dışarıdan görünmez ve dokunulduğunda hissedilmez. Ancak iltihaplanma, tümör gibi etkenlerle büyüyerek görünür hale gelebilirler. Boyunda kitle, lenf bezlerinin büyümesinden veya lenf bezi dışında organlarda iltihaplanma, tümör ve kist oluşumlarına bağlı olarak gelişen, dışarıdan görünen ve elle muayenede şişlik olarak hissedilen oluşumlardır. Bu kitleler genellikle 2 cm veya daha büyük çapta, hareketli veya hareketsiz, sert, yumuşak, yavaş veya hızlı gelişim gösteren özelliklerde olabilir. Kitleler doğuştan veya sonradan gelişim gösterebilir. Çocuklarda oluşan kitleler genellikle iyi huylu olurken, yetişkinlerde görülen kitlelerin çoğunluğu kötü huylu olma eğilimindedir. Boyunda bir kitle belirlendiğinde, bir an önce doktora gidilerek sebebi belirlenmelidir. Erken teşhis edilen kitleler, daha kolay tedavi edilebilir.

Boyunda kitle oluşumunun en sık nedeni lenf bezlerinde iltihap veya tümör nedeniyle meydana gelen büyümedir. Lenf bezleri, çevrelerindeki dokularda meydana gelen hastalıklar nedeniyle kolayca büyüyebilir. Bademcikler, cilt, dil, ağız içi, geniz bölgesi, burun, boğaz, kulak, gırtlak, akciğer ve mide gibi organlarda oluşan rahatsızlıklar lenf bezlerinde büyümeye neden olabilir. Vücutta bulunan lenf bezlerinin yaklaşık üçte biri boyun bölgesinde yer alır. Lenf bezleri dışında boyunda kitle oluşmasına neden olan sebepler arasında tiroit bezi, tükürük bezleri, kas dokusu, gırtlak ve diğer dokulardaki kist ve tümörler yer alır.

Boyunda kitle oluşturan sebebin bulunması için detaylı bir araştırma yapılması gerekir. Bazı durumlarda sadece fiziki muayene ile kitlenin sebebi hakkında yeterli bilgi sahibi olunabilir. Kitlenin sebebi olarak bademcik iltihabı gibi hastalıklar belirlendiyse, öncelikle bu hastalıkların tedavi edilmesi gerekir. Bu tedavi sonucunda kitlenin iyileşmesi mümkün olabilir. Boyunda kitlenin sebebi kesin olarak belirlenemezse, takip altına alınmalı ve sebebini bulmaya yönelik araştırmalar yapılmalıdır. Boyundaki lenf bezleri de değerlendirmeye alınmalı, iltihaplanmalar araştırılmalıdır.

Boyunda oluşan kitlenin sebebinin belirlenmesi için çok sayıda tetkik bulunmaktadır. Bu tetkikler fiziki muayene sırasında şüphe duyulan nedene göre yapılır. Bazı durumlarda kitle çıkarılarak patoloji incelemesi yapılabilir. Hastalarda kan sayımı ve kan tahlilleri, akciğer grafisi, endoskopik muayene, boyun ultrasonu, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT), iğne biyopsisi ve insizyonel biyopsi gibi tetkikler yapılır. Bazı durumlarda daha ileri tetkiklere gereksinim duyulabilir.

Boyunda kitle tedavisi, kitlenin sebebine bağlı olarak değişir. İltihaplara bağlı olarak lenf bezlerinde büyüme olduğunda, iltihabın tedavisiyle birlikte kitle tedavisi sağlanır. Kist nedeniyle oluşan kitlelerde, kitlenin yerinden çıkarılmasıyla tedavi sağlanır. Tümör nedeniyle oluşan kitlelerde, tümörün yerleşim yerine ve yayılımına göre bir tedavi belirlenir. Lenf bezlerindeki kanserleşmelerde radyoterapi ve kemoterapi tedavileri uygulanır. Bazı kanserlerde dokuyla birlikte lenf bezleri cerrahi işlemle alınır.

Boyunda kitlelerin değerlendirilmesi ve tedavisi sırasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

Erken teşhis ve uygun tedavi ile boyunda kitlelerin büyük bir kısmı etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Bu nedenle, boyunda herhangi bir kitle belirlendiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.