Boyun fıtığı, kişiye oldukça rahatsızlık veren bir hastalıktır ve günlük yaşamda pek çok kişi boyun ağrısına maruz kalır. Kişide ciddi anlamda boyun ağrısına neden olur. Boyun ağrısı kol ve bacaklarda oluşan ağrılardan sonra en sık rastlanan ağrı türüdür. Boyunda 7 tane omur bulunmaktadır ve bu omurların arasında disk adı verilen yapılar yani kıkırdaklar vardır. Ayrıca her iki omurun birbirine bağlanmasını sağlayan iki tane eklem vardır. Omurların arasında yer alan disk yapısı, dış katman ve iç katmandan meydana gelir. Fonksiyonu ise boyuna binen ağırlığı eşit şekilde dağıtmak ve boynun hareketliliğini sağlamaktır. Bu sayede de boyun istenilen yere rahatlıkla hareket ettirilebilir. Boyun omurları, bel omurlarından daha ufaktır. Her bir omurga arasında bulunan kıkırdak yapının yırtılması ya da zedelenmesi sonucu omurilik ve kollarda bulunan sinirlere baskı oluşur ve bu baskı sonucu ortaya çıkan hastalık boyun fıtığı olarak tanımlanır.

Hastada şiddetli boyun ağrısı ile kollara uzanan bir ağrı ve uyuşma oluşur. Hasar gören kıkırdak zamanla yırtılarak sinirler üzerinde baskıya neden olursa kollarda güç kaybı yaşanabilir. Hastalık çok ilerlemiş ve gerekli tedavi zamanında yapılmamışsa hasta ilerleyen dönemlerde yatağa bağımlı olarak yaşayabilir.

Boyun bölgesinde oluşan rahatsızlıklar boyun haricinde kol ve bacaklarda, baş bölgesinde, göğüste ve sırtta da ağrılara yol açabilir. Bazı vakalarda boyunda oluşan ağrı kol ve bacaklarda oluşan ağrılardan daha hafif olabilir. Boyun fıtığı boyun ağrısına neden olabilecek en önemli faktörlerdendir. Boyun ağrısında boyun fıtığı ve kireçlenmesi en sık rastlanılan sorunlardandır.

Boyun fıtığında tanı, hastanın doktor tarafından detaylı incelenmesi ile başlar. Devamında, boyun fıtığı için radyografiler en kolay ve sonuca en çabuk ulaştıran bir metottur. Bu filmler ile boyunda bulunan kemik yapılar, var olabilecek kayma, yeni bir kemiğin oluşumu, kemik sıralanışında anormallik ya da kemik erimesi gibi sorunlar kolaylıkla tespit edilebilir. Ancak bazı vakalarda bu filmler ile sonuca ulaşmak mümkün olmayabilir. Şayet boyun fıtığı söz konusu ise bilgisayarlı tomografi ya da MR gibi çok daha detaylı incelemelere gerek duyulabilir. Ancak en önemlisi doktor muayenesidir. Muayene gerçekleşmeden bu tür tetkiklerin yapılması gereksizdir.

Boyun fıtığı sonucu oluşan ağrının giderilmesi için cerrahi her zaman ilk seçenek olmamalıdır. Boyun fıtığı henüz yeni ise ilaç tedavisi, boyunluk ve fizik tedavi uygun görülmektedir. Bu süreçte bu tedaviler sayesinde hastanın şikâyetlerinin azaltılması, yırtılan disk içindeki su oranının azaltılması hedeflenir. Bu tedaviler 30 gün kadar uygulanmalıdır. Güç kaybı ve omurilik basısı olmayan vakalarda bu tür tedavi yöntemleri denenmelidir. Ancak kollarda güç kaybı ve omurilik basısı olan hastalarda cerrahi tercih edilmelidir. Bazı vakalarda güç kaybı ve omurilik basısı olmadığı halde ilaç tedavisi ve fizik tedavi ile bir sonuç alınamayabilir. Eğer olumlu sonuç alınamıyorsa hastada cerrahi tedaviye gerek duyulabilir. Boyun fıtığı oldukça ilerlemiş ise hiçbir tedavi uygulamadan direkt cerrahi tedavi yapılmalıdır.

Boyun fıtığında cerrahi operasyona radyolojik inceleme ve muayeneden sonra karar verilir. Verilen kararda fıtığın yeri ve uzman doktorun tecrübesi önemlidir. İlk yaklaşım için boynun sağ tarafı ön planda tutulur. 4 santimlik bir kesi açılarak cilt altı dokusuna ve ardından yüzeysel kas tabakasına ulaşılır. Boyun kasları arasında şah damara ulaşana kadar ilerlenir. Omurgaya kadar ilerlemek için özel aletlerle şah damar dışarı, soluk ve yemek borusu iç tarafa alınır. Bu sayede boyun omurgasının ön kısmına ilerlenir. Cerrahinin gerçekleştirileceği omurları tespit etmek için operasyon anında röntgen çekilerek ameliyat yeri belirlenir. Daha sonra bölgeye ekartörler yerleştirilerek mikroskop yardımı ile mikrodiskektomi uygulanır. Mikrodiskektomi ile boşaltılan disk materyalinin yerine iki omuru sabitlemek amacı ile kemik ya da protezler yerleştirilir. Ardından tekrar röntgen çekilerek kanama kontrolü yapılır. Son olarak kesi açılan yer kapatılarak operasyon tamamlanır.

Operasyon eğer öğleden sonra gerçekleştirilmişse hasta gece ayağa kaldırılır. 1 gece hastanede gözetim altında tutularak ertesi gün taburcu edilir. Ameliyat sonra 1-2 gün dinlendikten sonra ev içinde günlük aktiviteler gerçekleştirilebilir. Ameliyatın ardından gelen ilk bir hafta yutkunmakta güçlük yaşanabilir ve boğazda takılma hissi oluşabilir. Bu sorunlardan dolayı birkaç gün yumuşak ve sulu yiyecekler tercih edilmelidir. Yaşanabilecek ses kısıklığı çok nadir görülse de gayet normaldir ve geçici bir süre yaşanır.

Ameliyattan sonra birkaç gün kesi yerinde ağrı, batma ve yanma gibi hisler oluşabilir. Boyun ve vücudun başka bölgelerinde meydana gelebilecek ağrılar için gerekli ilaçlar reçete edilecektir. Ameliyat sonra ilk olarak ağrı ortadan kaybolur. Devam eden günlerde uyuşma ve karıncalanma hissi yavaş yavaş kaybolur.

Ameliyat sonra kullanılacak yastığın boyun sağlığına uygun olması şarttır. Ameliyattan sonra doktorun verdiği gün mutlaka muayeneye gidilmelidir. Eğer ameliyat bölgesinde yara ve şişme gibi sorunlar oluşmuşsa muayene gününü beklemeden mutlaka doktora gidilmelidir.