Boyun damarlarında kireçlenme nasıl tedavi edilir?

Boyun Damarlarında Kireçlenme (Karotis Arter Hastalığı) Tedavisi

Boyun damarlarında kireçlenme, tıpta "karotis arter hastalığı" olarak bilinen ve boynun her iki yanında yer alan karotis arterlerinin iç duvarlarında plak (yağ, kolesterol, kalsiyum ve diğer maddeler) birikmesi sonucu oluşan ciddi bir durumdur. Bu plaklar damarı daraltarak veya tamamen tıkayarak beyne giden kan akışını engeller ve inme (felç) riskini önemli ölçüde artırır. Tedavi yaklaşımı, hastalığın şiddetine, semptomlara ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Aşağıda, boyun damarlarında kireçlenmenin tedavi yöntemleri detaylı olarak açıklanmıştır.

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Risk Faktörlerinin Yönetimi

Hafif veya orta şiddetteki karotis arter hastalığında, ilk adım genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve risk faktörlerinin kontrol altına alınmasıdır. Bu, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir veya durdurabilir. Önerilen değişiklikler şunlardır:

• Sigarayı bırakmak: Sigara, damar duvarlarına zarar vererek plak birikimini hızlandırır.
• Sağlıklı beslenme: Doymuş yağ, trans yağ, kolesterol ve tuz tüketimini azaltmak; meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız proteinler açısından zengin bir diyet benimsemek.
• Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette fiziksel aktivite (yürüyüş, yüzme) yapmak.
• Kiloluysanız kilo vermek: Vücut kitle indeksini (VKİ) sağlıklı aralıkta tutmak.
• Kan basıncını kontrol altında tutmak: Hipertansiyon, damar duvarlarına baskı yaparak hasara neden olur.
• Kolesterol seviyelerini düşürmek: Yüksek LDL ("kötü" kolesterol) plak oluşumunu tetikler.
• Diyabeti yönetmek: Kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak damar sağlığı için kritiktir.

2. İlaç Tedavisi

İlaçlar, plak oluşumunu yavaşlatmak, kan pıhtılaşmasını önlemek ve inme riskini azaltmak için kullanılır. Doktorunuz aşağıdaki ilaçları reçete edebilir:

• Antitrombosit ilaçlar: Aspirin, klopidogrel gibi ilaçlar kanın pıhtılaşmasını engelleyerek damar tıkanıklığı riskini düşürür.
• Statinler: Atorvastatin, rosuvastatin gibi ilaçlar kolesterol seviyelerini düşürür ve plak stabilizasyonuna yardımcı olur.
• Antihipertansif ilaçlar: Kan basıncını kontrol etmek için ACE inhibitörleri, beta blokerler veya diüretikler kullanılabilir.
• Kan şekeri düzenleyici ilaçlar: Diyabet varsa, insülin veya oral antidiyabetik ilaçlar önerilir.

3. Cerrahi ve Girişimsel Tedaviler

Damar daralması şiddetliyse (%50-70'in üzerinde) veya hastada geçici iskemik atak (GİA) veya inme gibi semptomlar varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Başlıca prosedürler şunlardır:

• Karotis Endarterektomi: En yaygın cerrahi yöntemdir. Boyunda yapılan bir kesi ile damar açılır, plak temizlenir ve damar tekrar kapatılır. Bu, uzun vadeli inme riskini önemli ölçüde azaltır.
• Karotis Anjiyoplasti ve Stent Yerleştirme: Minimal invaziv bir işlemdir. Kasıktan veya koldan bir kateter (ince tüp) damar içinden daralmış bölgeye ilerletilir. Bir balon ile damar genişletilir ve ardından stent (metal kafes) yerleştirilerek damarın açık kalması sağlanır. Bu yöntem, cerrahi riski yüksek olan hastalar için uygundur.

4. Takip ve İzlem

Tedavi sonrası düzenli takip çok önemlidir. Doktorunuz, durumunuzu izlemek için periyodik olarak ultrason, anjiyografi veya diğer görüntüleme yöntemlerini kullanabilir. Ayrıca, yaşam tarzı değişikliklerine ve ilaç tedavisine devam etmek, nüks riskini minimize eder.

Önemli Uyarılar